Đoàn luật sư TP. Hồ Chí Minh

Quá trình hình thành và phát triển đoàn luật sư ở Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh

I. SÀI GÒN: CÁI NÔI CỦA NGHỀ LUẬT SƯ VIỆT NAM

1. Ngày 26-11-1867, Thống đốc Nam Kỳ De La Grandière phát hành Nghị định về việc hành nghề bào chữa trước những Tòa án Pháp. Đây là văn bản pháp quy tiên phong về nghề luật sư được chính quyền sở tại thực dân phát hành ở xứ “ Nam Kỳ thuộc Pháp ”. Người hành nghề bào chữa lúc đó gọi là “ biện hộ viên ” ( Défenseur ) ; sau ( từ 1884 ) gọi là “ luật sư biện hộ ” ( Avocat défenseur ) .

2. Sau khi thôn tính cả nước Việt Nam (1883-1884), năm 1887 Pháp thành lập Liên bang Đông Dương, gồm thuộc địa Nam Kỳ và 3 xứ bảo hộ (Bắc Kỳ, Trung Kỳ và Cao Miên (Cambodge)). Sau có thêm Lào (1899) và Quảng Châu Loan (1900).

Bạn đang đọc: Đoàn luật sư TP. Hồ Chí Minh

Đến năm 1911, có một cuộc nâng cấp cải tiến quan trọng theo Sắc lệnh ngày 30-1-1911, những luật sư bào chữa ở Đông Dương được lập thành hai danh biểu : một danh biểu ở Hồ Chí Minh bào chữa tại những TANDTC ở Nam Kỳ và Cao Miên ( Campuchia ) ; một danh biểu ở TP. Hà Nội bào chữa tại những tòa án nhân dân ở Bắc Kỳ và Trung Kỳ .

Trong thời kỳ này, chỉ có một vài luật sư Đông Dương người Việt đã vào Pháp tịch. Ở Luật sư đoàn Tòa Thượng thẩm Hồ Chí Minh có những luật sư người Việt quốc tịch Pháp như : Luật sư Phan Văn Trường ( 1876 – 1933 ), Luật sư Trịnh Đình Thảo ( 1901 – 1986 ), Luật sư Bùi Thị Cẩm ( 1912 – ? ) … Các luật sư này đều học luật và đỗ bằng Tiến sĩ Luật ở Pháp .

Qua lịch sử vẻ vang nghề nghiệp, hoàn toàn có thể nói Luật sư Phan Văn Trường là nam luật sư tiên phong, Luật sư Bùi Thị Cẩm là nữ luật sư tiên phong người Nước Ta, cả hai luật sư tiền bối này lúc đó là thành viên của Luật sư đoàn Tòa Thượng thẩm Hồ Chí Minh .

3. Đến năm 1931, do Sắc lệnh ngày 25-5-1930 được sửa đổi, bổ trợ bởi Sắc lệnh ngày 21-7-1931, có cuộc cải tổ quan trọng nhất : thương hiệu “ luật sư bào chữa ” được rút gọn thành “ luật sư ” ( Avocat ), xã hội vẫn thường gọi là “ trạng sư ” ; ngoài những công dân Pháp, người Đông Dương cũng được phép làm luật sư .

Quy chế này được vận dụng tới ngày Cách mạng Tháng Tám năm 1945 .

Trong quá trình này, số lượng luật sư người Việt tăng lên đáng kể, từ từ chiếm hầu hết trong Luật sư đoàn Tòa Thượng thẩm TP HCM. Các luật sư có tên tuổi nổi tiếng ở Hồ Chí Minh thời kỳ này hoàn toàn có thể kể đến là : Phan Văn Trường ( 1876 – 1933 ), Trịnh Đình Thảo ( 1901 – 1986 ), Nguyễn Hữu Thọ ( 1910 – 1996 ), Phạm Văn Bạch ( 1910 – 1986 ), Phạm Ngọc Thuần ( 1914 – 2002 ), Bùi Thị Cẩm ( 1912 – ? ), Trần Công Tường ( 1915 – 1991 ), Nguyễn Thành Vĩnh ( 1904 – 1995 ), Thái Văn Lung ( 1916 – 1946 ), Vương Quang Nhường ( 1902 – 1963 ), Nguyễn Văn Huyền ( 1913 – 1995 ), Trần Ngọc Liễng ( 1923 – 2011 ) …

Sau khi Nước Ta giành được độc lập, thống nhất nước nhà, Luật sư Nguyễn Hữu Thọ vốn hành nghề ở Hồ Chí Minh và những tỉnh miền Tây vào những năm 30 trước Cách mạng Tháng Tám 1945, đã tham gia chỉ huy đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa và trở thành Quyền quản trị nước ( 1980 – 1981 ), quản trị Quốc hội ( 1981 – 1987 ), Phó quản trị Hội đồng Nhà nước ( 1987 – 2002 ) nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Nước Ta .

II. SAU CÁCH MẠNG THÁNG TÁM 1945, LUẬT SƯ SÀI GÒN THAM GIA KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRỞ LẠI

1. Hơn một tháng sau ngày Cách mạng Tháng Tám thành công xuất sắc, ngày 10-10-1945 quản trị Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 46 tổ chức triển khai đoàn thể luật sư. Theo đó, những tổ chức triển khai luật sư cũ được duy trì với một số ít điểm sửa đổi cho tương thích với tình hình mới. Do điều kiện kèm theo lúc bấy giờ, số lượng luật sư ở nước ta, cả trong Nam ngoài Bắc, đều rất ít .

2. Thực tế ở Hồ Chí Minh lúc đó, Việt Minh giành được chính quyền sở tại chỉ có 28 ngày thì phải triển khai cuộc cuộc chiến tranh chống thực dân Pháp trở lại tái chiếm Đông Dương. Một số tri thức đang hành nghề luật sư ở TP HCM và những tỉnh Nam Kỳ, từ đấu tranh yêu nước đã trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Đông Dương, sát cánh cùng lịch sử dân tộc thực thi cuộc đấu tranh vũ trang và chính trị lê dài suốt 9 năm ( 1945 – 1954 ). Trong hàng ngũ kháng chiến, những luật sư đã được sắp xếp sử dụng vào những chức vụ quan trọng như : Luật sư Phạm Văn Bạch, quản trị Ủy ban nhân dân Nam Bộ, Ủy ban Kháng chiến hành chánh Nam Bộ ; Luật sư Phạm Ngọc Thuần, Phó quản trị có thời kỳ giữ Quyền quản trị Ủy ban Kháng chiến hành chánh Nam Bộ, kiêm nhiệm Chính trị Ủy viên Bộ Tư lệnh Nam Bộ đảm nhiệm 3 quân khu 7, 8 và 9 ; Luật sư Trương Tấn Phát, Giám đốc Sở Tư pháp ; Luật sư Nguyễn Thành Vĩnh, Giám đốc Sở Tài chánh ; Luật sư Lê Đình Chi, Trưởng phòng Quân pháp Bộ Tư lệnh Nam Bộ ; Luật sư Thái Văn Lung, quản trị Ủy ban Kháng chiến hành chánh Q. Quận Thủ Đức, v.v. .

III. LUẬT SƯ SÀI GÒN DƯỚI CHẾ ĐỘ CHÍNH QUYỀN SÀI GÒN

Sau Hiệp định Genève năm 1954 đến tháng 4 năm 1975, quốc gia tạm phân loại thành hai miền Nam – Bắc. Miền Nam dưới chính sách Nước Ta Cộng Hòa có hai quy định luật sư lần lượt được phát hành : Quy chế theo Luật số 1/62 ngày 8-1-1962 thời Tổng thống Ngô Đình Diệm và quy định theo Sắc luật số 025 / 66 ngày 7-7-1966 thời Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu .

Văn phòng Luật sư đoàn TP HCM đặt trong trụ sở Tòa Thượng thẩm Hồ Chí Minh ( số 131 đường Công lý, nay là đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa ) ..

IV. BÀO CHỮA VIÊN NHÂN DÂN VÀ LUẬT SƯ Ở THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TỪ SAU NGÀY 30-4-1975 ĐẾN NAY

1. Tổ chức bào chữa viên nhân dân được thành lập trong suốt 10 năm đầu ở Thành phố Hồ Chí Minh sau ngày 30-4-1975

Sau ngày giải phóng miền Nam 30-4-1975, TP HCM được đổi tên thành Thành phố Hồ Chí Minh. nhà nước Cách mạng lâm thời Cộng hòa Miền Nam Nước Ta cho thực thi và tiến hành tổ chức triển khai bào chữa viên nhân dân theo Thông tư số 06 / BTP-TT ngày 11-6-1976 của Bộ Tư pháp .

Theo đó, lúc này, ở Thành phố Hồ Chí Minh thiết lập một Phòng Bào chữa viên, đặt tại địa chỉ 97 Nguyễn Thị Minh Khai (nay là đường Pasteur) quận 1.

Xem thêm: Giá trị bảo đảm dự thầu tối đa là bao nhiêu? [Cập nhật 2023]

Những bào chữa viên tiên phong công tác làm việc ở Thành phố Hồ Chí Minh là những cán bộ công chức nhà nước

Ngày 31-10-1983, Bộ Tư pháp ra Thông tư số 691 / QLTPK hướng dẫn kiện toàn tổ chức triển khai bào chữa. Thực hiện Thông tư này, Ủy Ban Nhân Dân thành phố ra quyết định hành động xây dựng Đoàn bào chữa viên nhân dân với 28 người, gồm những bào chữa viên đã tham gia hoạt động giải trí này từ ngày mới giải phóng và bổ trợ thêm 1 số ít thành viên mới đã dự xong lớp tu dưỡng pháp lý xã hội chủ nghĩa do Bộ Tư pháp tổ chức triển khai dành cho những tri thức ngành luật cũ ở miền Nam .

2. Đoàn luật sư Thành phố Hồ Chí Minh ra đời ngày 24-10-1989

Ngày 18-12-1987, Hội đồng Nhà nước đã trải qua Pháp lệnh Tổ chức luật sư .

Đoàn luật sư Thành phố Hồ Chí Minh đã được Ủy Ban Nhân Dân Thành phố ra Quyết định số 633, 634 và 635 / QĐ-UB cùng ngày 24-10-1989 xây dựng, với nhân sự gồm 68 thành viên ( 28 luật sư và 40 luật sư tập sự ) .

Từ lúc mới xây dựng, trụ sở Đoàn Luật sư Thành phố Hồ Chí Minh đặt tại số 104 Nguyễn Đình Chiểu, phường Đa Kao, Q. 1 .

3. Đoàn luật sư Thành phố Hồ Chí Minh phát triển từng bước theo Pháp lệnh Luật sư năm 2001, Luật Luật sư năm 2006 và Luật Luật sư sửa đổi, bổ sung năm 2012

Đến nay, đã trải qua hơn 25 năm với 6 nhiệm kỳ Ban Chủ nhiệm lần lượt sau đó nhau : nhiệm kỳ I ( 1995 – 1998 ), nhiệm kỳ II ( 1998 – 2002 ), nhiệm kỳ III ( 2002 – 2005 ), nhiệm kỳ IV ( 2005 – 2008 ), nhiệm kỳ V ( 2008 – 2013 ). Đại hội Đại biểu Đoàn luật sư Thành phố Hồ Chí Minh lần thứ VI, nhiệm kỳ VI ( 2013 – 2018 ) đã được triệu tập trong 2 ngày 12 và 13-10-2014, tại Hội trường Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, với gần 600 luật sư đại diện thay mặt cho 3.786 luật sư thành viên tham gia, đã bầu ra Ban Chủ nhiệm nhiệm kỳ VI với 15 thành viên và Hội đồng Khen thưởng – kỷ luật nhiệm kỳ VI gồm 9 thành viên .

Trong tính năng xã hội, tham gia những hoạt động giải trí ngoài dịch vụ pháp lý, 1 số ít luật sư của Đoàn luật sư Thành phố Hồ Chí Minh ( 1989 – năm ngoái ) đã từng là Đại biểu Quốc hội, thành viên Tổ tư vấn của Thủ tướng nhà nước, Đại biểu Hội đồng nhân dân Thành phố, Q., phường … Một số luật sư đã và đang là thành viên Hội đồng luật sư toàn nước, Ban Thường vụ và Thường trực Liên đoàn luật sư Nước Ta, Ban chấp hành Hội Luật gia Nước Ta, Hội Chữ thập đỏ Nước Ta, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh, Liên hiệp những Hội Khoa học – kỹ thuật Thành phố, Hội Luật gia Thành phố, Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố, Hội Bảo trợ trẻ nhỏ Thành phố, Thương Hội Thành phố …

Về hoạt động giải trí ngoại giao nhân dân và hội nhập quốc tế, Đoàn luật sư Thành phố Hồ Chí Minh thời hạn qua đã có quan hệ với nhiều Đoàn luật sư quốc tế và những tổ chức triển khai luật sư quốc tế. Đoàn đã tổ chức triển khai thành công xuất sắc hai sự kiện lớn về hợp tác quốc tế về luật sư : Hội nghị những Chủ tịch Đoàn luật sư châu Á POLA ( The Presidents of Law Association in ASIA ) năm 2008 và Hội nghị thường niên Hội Luật châu Á – Thái Bình Dương LAWASIA ( The Law Association for Asia and the Pacific ) lần thứ 22 năm 2009 .

Hiện nay, Đoàn luật sư Thành phố Hồ Chí Minh có số lượng luật sư chiếm tỷ suất trên 40 % tổng số luật sư của cả nước, trong đó có nhiều luật sư chuyên về thương mại và góp vốn đầu tư, chẳng những thông thuộc tiếng Anh mà còn hoàn toàn có thể tranh luận về những yếu tố pháp lý bằng tiếng Anh với những luật sư quốc tế. Những luật sư trên có năng lực tham gia bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ cho những doanh nghiệp trong những vụ tranh chấp thương mại quốc tế khi có nhu yếu …

Ngày 29-01-2015, Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh đã tổ chức triển khai trang trọng Lễ Kỷ niệm 25 năm xây dựng ĐoànLuật sư thành phố Hồ Chí Minh, với chủ đề “ Truyền thống-Đoàn kết-Phát triển ”, quyết tâm kiến thiết xây dựng đội ngũ luật sư “ đông đủ về số lượng, bảo vệ về chất lượng, vững vàng về bản lĩnh chính trị, trong sáng về đạo đức nghề nghiệp ”, xứng danh là Đoàn Luật sư lớn nhất nước, được vinh dự mang tên Thành phố Hồ Chí Minh .